حق به مثابه ی وزنی می ماند
که بوسیله موازین ی با نام قسط می توان آن ها را سنجید.
والوزن یومئد الحق
و نضع الموازین القسط لیوم القیامه
فمن ثقلت موازینه فهو فی عیشه راضیه
و اما من خفت موازینه فامه هاویه و ما ادریک ماهیه نار حامیه
والعصر
ان الانسان لفی خسر
الا الذین ءامنوا
و عملوا الصالحات
و تواصوا بالحق
و تواصوا بالصبر
کتاب
عدالت و موصوعات مختلف
عدالت به عنوان راهبردی خاص در حوزه های مختلف و با مفاهیم مختلفی همراه می گردد و این همراهی موجب معنا بخشی بهتر و دقیق تر به معنای عدالت در کانتکس مورد نظر و یا در ساختار متنی مورد نظر می گردد.
به عنوان مثال عدالت در متون فقهی به مثابه عدالت فقهی مطرح می گردد و در راستای شناسایی ویژگی های امام عادل به بحث وگفت و گو می پردازد.
یا هم چنین عدالت در حوزه اقتصادی دارای معانی مختلفی می گردد و وقتی این کلمه را در کنار کلماتی همچون فقر، نابرابری و مواردی از این دست قرار می دهیم موضوع را بصورتی با دیدگاه نگاهی جامعه شناسانه به موضوع عدالت نگاه انداخته ایم.
اما زمانی که از همین واژه عدالت در حوزه عدالت اقتضادی با کلماتی مانند ربا و فساد اداری و اقتصادی و رشوه و مواردی از این قبیل گره می زنیم معنایی جدید از عدالت را به دست می آوریم.
هم چنین عدالت در حوزه های دیگر همچون سیاست گذاری و سیاست به معنای کلی به معنای تدبیر امور را اگر در نظر بگیریم روش های مختلف حکومت داری و سیاست ورزی و انواع مختلف سیاست و حکومت ها خود نشان دهنده این موضوع می باشد که عدالت در این ساختار دارای معنایی دیگر و مفهومی جدید و تازه می باشد.
به عنوان مثال عدالت در رابطه با سیاست مداران عادل و سیاست مداری عادلانه و هم چنین سیاست گذاری عادلانه می تواند مباحثی را مورد توجه قرار داده و در این راستا به بررسی شاخص های عادلانه در هر کدام از بخش های فوق بپردازد.
که از جمله این موارد را در نامه امام علی علیه السلام به مالک اشتر می توان به بهترین شکل یافت.
هم چنین قرار گیری واژه عدالت در کنار واژه هایی همچون بیکاری و حقوق و مزایا نیز معانی خاصی را به خود می گیرد که در این راستا به تشکیل مفاهیمی همچون برابری یا نابرابری و یا شایستگی و استحقاق برای شناخت بهتر واژه عدالت رو می آوریم.
موضوع شناسی
شناخت مولفه های اصلی عدالت در هر حوزه نیازمند بررسی دقیق و شناخت موضوع محور هر بخش به مثابه بخش مورد توجه و رابطه آن با بخش عدالت پژوهی می باشد. یعنی از ابتدا شناخت موضوع عدالت به خودی خود و به قولی رئوس ثمانیه آن خود موضوعیت پیدا می کند. و از طرف دیگر به دلیل اطلاق واژه عدالت و این که عدالت به مثابه یک واژه در تمامی موضوعات مورد توجه قرار می گیرد. نیازمند شناخت واژه عدالت در حوزه های مورد نظر نیز می باشیم.
و این مهم نیازمند شناخت موضوع مورد نظر و شناخت موضوع عدالت در موضوع مورد نظر می باشد
ارزش مطلق و رابطه آن با علم دینی
اطلاق واژه عدالت و این که یک ارزش مطلق می باشد را اگر بخواهیم بهتر درک نماییم باید به این مثال توجه نماییم که عدالت در هر مکان و زمانی دارای ارزش می باشد و نمی توان گفت که عدالت در همان زمان و مکان بد است. با این که اقتضائات عدالت می تواند متغیر باشد.
اما اطلاق ارزشی واژه عدالت بخشی جدا از اقتضایی بودن اجرای عدالت می کند. یعنی آن چیزی که باید مد نظر قرار بگیرد آن است که مطلق بودن ارزش عدالت ربطی به اقتضایی بودن اجرای این ارزش ندارد. ارزش را اگر بخواهیم بهتر بشناسیم به نظر می رسد که عدالت را باید مقوله ای از جنس ارزش بدانیم. حال آیا می توان گقت که عدالت به عنوان یک علم مطرح می باشد؟ و آیا چنین واژه ای دارای علم می باشد؟ و یا این که به تنهایی این یک امر ارزشی صرف می باشد؟
در این راستا اگر بخواهیم به رابطه میان ارزش و دانش بپردازیم باید با مراجعه به کتب از علم سکولار تا علم دینی و کتاب هویت علم دینی دکتر خسروپناه و کتاب منزلت عفل در هندسه مهرفت دینی و هم چنین نظریات علمای اسلامی در مورد رابطه ارزش و دانش مراجعه نماییم.
به عنوان مثال آیت الله جوادی آملی از طرفی علم را مقوله ای با عنوان کشف واقع می نامند و از طرف دیگر عقل را نیز مقوله ای ارزشی می دانند و قائل به قرار گیری عقل در حوزه دین می نمایند و پیامبران را در این امر مسئولانی برای به انجام رسیدن این اهداف می دانند(لیثیروا لهم دفائن العقول) و در رابطه هایی که ایشان در سخنان خویش با استفاده از بیانات امیر المومنین علی علیه السلام در نهج البلاغه و سایر کتب همچون قرآن و آیات و روایات مطرح به بحث می پردازند عدالت را امری هماهنگ با عقل می شمارند. و به عنوان میوه ای از میوه های عقل آن را به شمار می آورند.که به نظر می رسد چنین موضوعی خود رابطه عدالت و علم را تا اندازه ای نمایان می سازد.
و آن این که عدالت به مثابه یک امر بر خاسته از عقل و نقل می باشد. و چیزی جدا از این دو نیست. اما در جایگاه دیگر امام خمینی (ره) همین موضوع عدالت را وقتی در اسماء الهی مطرح می نمایند آن را حاکم بر تمامی اسماء الهی می دانند که خود این موضوع نکته قابل توجه و بررسی و پیگیری می باشد.
و یا در سخنان آیت الله عابدینی در مورد حکومت عدل مهدوی این نکته که سه ضلع حکومت مهدوی یکی عقلانیت و دیگری معنوبت و دبگری عدالت می باشدکه ایشان این موضوع را مطرح می نمایند که عدالت به عنوان جاکم بر این دو موضوع وارد میدان عمل می گردند که شناخت این امر نیز نیازمند توجه و دقت بیشتری می باشد. و آن چه به نظر بنده می رسد این نکته می باشد که باید به نکات آیات و روایت دقت نماییم و ببینیم که کدامین روش بهترین روش می باشد؟
بن مایه نگاه به عدالت
که همان روش همان راه و روش حق و حقیقت است زیرا منشا آن صدق و صداقت و راستگویی می باشد ولی در جایگاه مقابل این دیدگاه شما این موضوع کذب و دروغگویی و افترا را می بینید. و این خود نشان دهنده ماهیت آن موضوع مورد نظر و مورد بحث می باشد. و این نشان دهنده قرار گیری جریانی به نام حق در مقابل جریایی به نام باطل می نماید. که در جریان حق ما نگاهمان را نگاهی مبتنی بر سه رکن اصلی جکومت علوی و حکومت مهدوی و جکومت حسینی و حکومت نبوی و بصورت کلی جکومت و سیره پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) و هم چنین ائمه معصومین علیهم السلام قرار بدهیم.و باید در شناخت مصادیق حق طلبی صحیح و شناخت باطل و دشمنی با آن ( اشداء علی الکفار رحماو بینهم ) به خوبی عمل نماییم.
نگاهی منطومه وار و متوجه به منابع معرفتی
و به نکات مختلف رفتار ائمه معصومین علیهم السلام و آن منطق عملی ثابت ایشان در هر زمینه ای دست بیابیم.که این مهم حاصل نمی شود مگر با داشتن نگاهی نظام مند و هم چنین داشتن روشی صحبح برای یافتن مولفه های مختلف موضوع عدالت در سایر موضوعات و هم چنین شناخت روابط عدالت و سایر مفاهیم و موضوعات که به نظر می رسد که باید سیستم داینامیک عدالت را بهتر شناخت و تجلیل و رصد نمود. و در این راستا ساختاری شبکه ای از مفاهیم عدالت را داشته باشیم در هر موضوع مختلف و روابط آن با سایر شبکه های مفاهیم را سنجیده و اولویت های اجرایی و عملکردی آن را در راستای اجرایی سازی موضوع عدالت به دست دهیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
بسم الله الرحمن الرحیم
منایع مطالعاتی در حوزه دانش اقتصاد اسلامی
حوزه های جدید در اقتصاد
هم چنین می توان در این راستا به مکاتب مختلف اقتصادی و رویکرد های جدید اقتصادی نیز اشاره نمود که از جمله آن ها تعلیم و تربیت اقتصادی می باشد که مقوله از فرهنگ اقتصادی می باشد. یعنی اگر بخواهیم مباحث این حوزه را مورد بررسی قرار دهیم می توان گفت که در حوزه های اقتصاد تعلیم و تربیت و فرهنگ اقتصادی نیز که یکی از بخش های دیگر در این حوزه می باشد می توان مورد بررسی و مطالعاتی قرار داد. جهت مطالعه بیشتر به لینک زیر مراجعه نمایید.
نگاه شهید صدر به مقوله اقتصاد اسلامی چگونه بوده است؟
نگاه شهید صدر در حوزه اقتصاد اسلامی به دلیل آن چه در مقدمه کتاب به بیان آن می پردازند نگاهی با دید حرکت از فلسفه ی اسلامی به سمت جامعه اسلامی و پس از آن اقتصاد اسلامی بوده است که به دلیل علاقه مندی مردم به مبحث نظریات اسلامی در حوزه زندگی این دید به جهت گیری بعدی حرکت می کند و این جهت گیری موجب آن می شود که اقتصادنا که یکی از بحث هایی بوده است که شهید در نظر در مراحل بعدی بوده است به مراحل میانی بحث آمده و این خود باعث رویکرد جدیدی در حوزه مباحث مطرحه گردد.
وجه ممیزه نگاه شهید صدر
در کتاب اقتصادنا شهید صدر به بررسی نظام های موجود در حوزه اقتصاد و بررسی تفاوت میان مکاتب و مذاهب و هم چنین علوم پرداخته و در این راستا با نگاهی نظام وار به این مساله نگاه انداخته اند.
این نگاه مزیت نگاه شهید صدر به مقوله اقتصاد جهت نظام سازی اقتصاد اسلامی می باشد.
اقتصادنا و تعلیم و تربیت اقتصادی و جهت گیری به سمت آموزش و پرورش اقتصادی
به نظر می رسد که این موضوع یکی از موضوعات مهم در حوزه جهت گیری های اقتصاد اسلامی در حوزه آموزش و پرورش می باشد که باید به بررسی دقیق تر و شناخت بهتر آن با شناخت موضوعات و مسائل مطرح شده در این حوزه باشیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
In the name of Allah
What is social justice
What is social justice
Social justice is an concept that is take from the social problems. When we see the problems or issues in our village or our city or our country and the world we go to solve this problems and issues. When we see the children that they are work because of the effect of poverty on them we get upset but it is not enough for solving this problem and this issue. Or other examples that we can say is divorcing that is a social problem and etc.
Social justice says that I can solve this problem with the combination between two and three or more sciences. Like law science, philosophy of morality, political philosophy, management, economic philosophy and other sciences that can get a tool for solving these problems.
For example when we want to have a social justice in education system we need to know that those sciences to have a better recognition about this problem. We need to know the economic structure of education system and the management of education system to get a strategy to solve the problem.
Social justice in our country and other countries depends on systems of governing. For example in Iran we should get a strategy of Islamic science about justice not the readings of Jhon lock about justice or the other theories about justice.
In our country we need to have a conversation group about this knowledge. This knowledge is a interdisciplinary knowledge and we need this knowledge in our software movement to have a good society that get to development our country and our world. Because the goal of Islamic science and knowledge is get to the better world.
And in the final of this essay I want to say a verse of quran that says that:
"لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط و انزلنا الحدید فیه باس شدید و منافع للناس و لیعلم الله من ینصره و رسله بالغیب ان الله قوی عزیز"
And the other point of this essay is this part that we need to the other perspective of justice that libertarians says and the other perspectives but these aren’t enough because we need a theory that is rose up from our documents and our Islamic education like Quran and the hadiths. And the other sciences that get us to solve the social justice problems.
Thank you from your attention to this essay.
Please get to have a good society by cooperating together. And have a shared value in our connections to go to the strategy of development.
نقد و بررسی مکاتب اخلاقی
مؤلف: آیت‌الله محمدتقى مصباح یزدى
تحقیق و نگارش: احمدحسین شریفی
ناشر: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره)
نوبت و تاریخ چاپ: پنچم، تابستان 1394
چاپ: زلال کوثر
شمارگان : 1000 قیمت: 18000 تومان
مرکز پخش : قم، خیابان شهدا، کوی ممتاز، پلاک 38.
تلفن و نمابر: 37742326-025
6-120-411-964 :شابک
کلیه حقوق براى ناشر محفوظ است
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه
یکی از نکاتی که باید در مورد مدیریت نوآوری های اجتماعی مد نظر قرار داد این موضوع می باشد که نوآوری های اجتماعی نیازمند رهبرانی مدنی در راستای حرکت این فرایند به سمت جلو می باشند. در این راستا نیازمندی رهبران مدنی نیز آشکار می گردد و این همان جایی است که رهبر مدنی معنی پیدا می کند و این خلا موجود را با استفاده از روش های موجود برای حل مسائل اجتماعی و با استفاده از ایده های موجود رهبری کرده و آن را به مرحله اجرا در می آورد.
اما چگونه؟
چگونگی راهبردسازی و استفاده از استراتژی در حل مسائل اجتماعی
یکی از مهمترین نکاتی که باید به آن ها توجه نمود. نگاه به فرایند تغییر اجتماعی در یک محیط می باشد.
فرایند تغییر اجتماعی یکی از مهمترین مولفه های جرکت به سمت تغییر اجتماعی و شناخت فراگرد های موجود در این راستا می باشد. اگر بخواهیم در فراگرد های موجود به بهترین نحو نقش یک رهبر مدنی و یک نوآور اجتماعی را بازی کنیم نیازمند شناخت این فرایند هستیم.
برای شناخت بیشتر این فرایند می توان با مراجعه به کتاب قدرت نوآوری اجتماعی نوشته استفان کاوی که در حال حاضر توسط اساتید دانشگاه امام صادق علیه السلام ترجمه گردیده است و در اختیار علاقه مندان حوزه نوآوری اجتماعی قرار گرفته است استفاده نمایند.
پس از شناخت فرایند تغییر اجتماعی و فراگرد های موجود در این راستا کار رهبر مدنی تازه شروع می شود.
رهبر مدنی با حمایت های خویش از سرمایه گذاران و ایده های نوآور در این راستا با شناخت فراگرد های تغییر اجتماعی با حضور در سازمان ها و نهاد های مسئول تغییرات اجتماعی و همچنین ساختن مولفه های مورد نیاز یک فرهنگ نوآور و به قولی ایجاد یک مهندسی فرهنگی در کنار تغییر ساختار ها به ایجاد یک حرکت نوآور دست می زند.
استفاده از کشف ها
استفاده از کشف های اجتماعی و شخصی و هم چنین انواع دیگری از کشف به رهبر مدنی کمک می کند تا با شناخت دقیق تر مسائل به حل مساله بپردازد.
به عنوان مثال یکی از راهبرد های کشف مآبانه در این راستا فرایند شناخت مسائل اجتماعی و راهکار های آن با حضور در شبکه های اجتماعی همچون خانواده و گروه دوستان و همچنین مواردی از این دست می باشد. این موارد در جهت کشف راهکار ها و هم چنین دادن ایده هایی برای حل مسائل اجتماعی با رویکردی نوآور می توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
یا این که یکی از مثال هایی که در این راستا در کشف شخصی مورد استفاده قرار می گیرد. این می باشد که رهبر مدنی با حضور در اجتماع و لمس مشکلات مردم برای حل این مسائل از نهاد های مختلف برای حل مساله استفاده می کند.
سه راهکار دیگر در حوزه های تخصصی
ورود مدنی به حل مساله
یکی از راهکار ها ورود مدنی به مساله است و ایجاد یک ارزش مشترک (customer shared value) که برای این مورد می توان مثال شرکت nestle را زد که برای حل مسائل اجتماعی به جای استفاده از لفظ ( customer shared responsibility) از csv استفاده کرده است. راهبردی که پورتر و فارکر برای جل مسائل اجتماعی از طریق استراتژی سازی استفاده کرده اند.
در این راهکار ارزش های مشترک شرکت ها و مردم و سازمان های مردم نهاد(ngos) و هم چنین دولت (government) به عنوان shared value انتخاب می گردند و با کنار گذاشتن تفاوت های ارزشی بر روی مشترکات ارزشی این سه نهاد تمرکز می گردد. در این میان بررسی نهاد های اجتماعی نیز به اثربخشی بیشتر کار منجز خواهد شد. یعنی اگر بخواهیم ارزش ها را در مرحله شناخت آن بهتر و بیشتر و دقیق تر شناخت می توان نهاد های اجتماعی همچون دین و فرهنگ و قومیت و نژاد و ... را در کشور مورد نظر و محله مورد نظر مورد بررسی قرار داده و مهندسی فرهنگی را در راستای shared value برای حل مسائل اجتماعی انتخاب نمود.
استدلال پورتر و فارکر این می باشد که در حال حاضر مسئولیت پذیری به تنهایی نمی تواند این مسائل را حل نماید بلکه نیازمند وجود ارزش های مشترک و وجود یک امر اخلاقی در این بین می باشد. و این بدین دلیل است که وقتی شما به فعالیت های شرکت ها نگاه می کنید از هر کدام که بپرسید به شما جواب خواهند داد که ان ها مسئولیت خویش را انجام می دهند اما در نهایت چیزی که شما مشاهده می کنید چیزی غیر از این است. در نتیجه نیازمند یک هماهنگ سازی روند های اجتماعی در این زمینه هستیم. و این کار نیازمند منابع مالی ای می باشد که بتواند به شکلی موثر تر این فرایند را طی نماید.
در این صورت باید نگاهی به اثرگذاری این سه نهاد نمود که در این جا اثرگذاری کسب و کار ها (businesses) بسیار بالا می تواند باشد و می تواند اثرگذاری بیشتری از ngo ها و همچنین دولت ایفا نماید.
به همین منظور باید کار را با استفاده از شرکت ها و سازمان ها ی نوآور و کسب و کار ها و تمرکز بر آن ها پیش برد.
چسب فناورانه
در جهت بهبود فرانید تغییر اجتماعی و ایجاد یک حرکت نوآور استفاده از فناوری و تکنولوژی به عنوان یکی از مولفه های اصلی در جهت بهبود حرکت در نظام های آموزشی و هم چنین نظام های اقتصادی و مدیریتی و تمامی مولفه های نوآوری اجتماعی قابل بحث و پی گیری و به عمل رساندن آن می باشد.
در این عضر که به عصر ارتباطات و فناوری اطلاعات مشهور می باشد می توان از این امر در راستای امور بین المللی و جهت گیری های کلان و صادراتی نیز استفاده نمود. و در راستای گشترش فرهنگ ها نیز جرکت نمود.
مولفه های این زمینه نیازمند بررسی های دقیق تری می باشد.
به عنوان مثال آوردن فناوری های وایرلس به مدارس یکی از نیاز های پارادایم جدید آموزش و آموزش الکترونیک می باشد. که با گسترش این پارادایم نیاز بدان در مدارس و شیوه های آموزشی حس می شود. در این راستا نیازمند ایجاد ساختار هایی برای ایجاد آن و هم چنین نیازمند ایجاد فرهنگ استفاده از آن می باشیم تا بتوانیم با کمترین سوگیری در راستای صحیح عمل نماییم.
پر کردن شکاف مدیریتی
در این جهت گیری نیازمند شرکت هایی در راستای کمک دهی و مشورت دهی به سازمان ها و شرکت های نوآور هستیم.
به عنوان مثال در این زمینه صندوق های خمایت از ظرح های نوآور در کشور ایران را می توان مثال زد. صندوق نوآوری و شکوفایی.
یا مثال دیگری که می توان زد یک شرکت چند ملیتی با نام مانیتور گروپ (monitour group) می باشد که می توان با استفاده از این شرکت های خلا های مدیریتی در این راستا را رفع نمود و جهت گیری بهتری را در این راستا مشاهده نمود.
معرفی
در نهایت جهت مطالعه بیشتر در زمینه های نوآوری اجتماعی و حل مسائل اجتماعی با راهبرد های نوآور می توان به کتاب هایی همچون قدرت نوآوری اجتماعی (تالیف دانشگاه امام صادق علیه السلام) اشاره نمود. و هم چنین مقالاتی که در این راستا می توان بدان ها اشاره کرد راهبرد های مایکل پورتر و فارکر در زمینه customer shared value می باشد. که در این راستا فیلم مایکل پورتر در سخنرانی ted را می توانید با مراجعه به لینک زیر مشاهده نموده و هم چنین با مراجعه به مقالاتی در این راستا به شکل گیری بهتری از موضوع نوآوری اجتماعی و استفاده از راهبرد های استراتژیک در حل مسائل اجتماعی بیشتر و بیشتر آشنا گردید.
جهت مشاهده صحبت های مایکل پورتر در این زمنیه (csv) بر روی کلمه لینک کلیک کنید.
