حق به مثابه ی وزنی می ماند
که بوسیله موازین ی با نام قسط می توان آن ها را سنجید.
والوزن یومئد الحق
و نضع الموازین القسط لیوم القیامه
فمن ثقلت موازینه فهو فی عیشه راضیه
و اما من خفت موازینه فامه هاویه و ما ادریک ماهیه نار حامیه
والعصر
ان الانسان لفی خسر
الا الذین ءامنوا
و عملوا الصالحات
و تواصوا بالحق
و تواصوا بالصبر
کتاب
عدالت و موصوعات مختلف
عدالت به عنوان راهبردی خاص در حوزه های مختلف و با مفاهیم مختلفی همراه می گردد و این همراهی موجب معنا بخشی بهتر و دقیق تر به معنای عدالت در کانتکس مورد نظر و یا در ساختار متنی مورد نظر می گردد.
به عنوان مثال عدالت در متون فقهی به مثابه عدالت فقهی مطرح می گردد و در راستای شناسایی ویژگی های امام عادل به بحث وگفت و گو می پردازد.
یا هم چنین عدالت در حوزه اقتصادی دارای معانی مختلفی می گردد و وقتی این کلمه را در کنار کلماتی همچون فقر، نابرابری و مواردی از این دست قرار می دهیم موضوع را بصورتی با دیدگاه نگاهی جامعه شناسانه به موضوع عدالت نگاه انداخته ایم.
اما زمانی که از همین واژه عدالت در حوزه عدالت اقتضادی با کلماتی مانند ربا و فساد اداری و اقتصادی و رشوه و مواردی از این قبیل گره می زنیم معنایی جدید از عدالت را به دست می آوریم.
هم چنین عدالت در حوزه های دیگر همچون سیاست گذاری و سیاست به معنای کلی به معنای تدبیر امور را اگر در نظر بگیریم روش های مختلف حکومت داری و سیاست ورزی و انواع مختلف سیاست و حکومت ها خود نشان دهنده این موضوع می باشد که عدالت در این ساختار دارای معنایی دیگر و مفهومی جدید و تازه می باشد.
به عنوان مثال عدالت در رابطه با سیاست مداران عادل و سیاست مداری عادلانه و هم چنین سیاست گذاری عادلانه می تواند مباحثی را مورد توجه قرار داده و در این راستا به بررسی شاخص های عادلانه در هر کدام از بخش های فوق بپردازد.
که از جمله این موارد را در نامه امام علی علیه السلام به مالک اشتر می توان به بهترین شکل یافت.
هم چنین قرار گیری واژه عدالت در کنار واژه هایی همچون بیکاری و حقوق و مزایا نیز معانی خاصی را به خود می گیرد که در این راستا به تشکیل مفاهیمی همچون برابری یا نابرابری و یا شایستگی و استحقاق برای شناخت بهتر واژه عدالت رو می آوریم.
موضوع شناسی
شناخت مولفه های اصلی عدالت در هر حوزه نیازمند بررسی دقیق و شناخت موضوع محور هر بخش به مثابه بخش مورد توجه و رابطه آن با بخش عدالت پژوهی می باشد. یعنی از ابتدا شناخت موضوع عدالت به خودی خود و به قولی رئوس ثمانیه آن خود موضوعیت پیدا می کند. و از طرف دیگر به دلیل اطلاق واژه عدالت و این که عدالت به مثابه یک واژه در تمامی موضوعات مورد توجه قرار می گیرد. نیازمند شناخت واژه عدالت در حوزه های مورد نظر نیز می باشیم.
و این مهم نیازمند شناخت موضوع مورد نظر و شناخت موضوع عدالت در موضوع مورد نظر می باشد
ارزش مطلق و رابطه آن با علم دینی
اطلاق واژه عدالت و این که یک ارزش مطلق می باشد را اگر بخواهیم بهتر درک نماییم باید به این مثال توجه نماییم که عدالت در هر مکان و زمانی دارای ارزش می باشد و نمی توان گفت که عدالت در همان زمان و مکان بد است. با این که اقتضائات عدالت می تواند متغیر باشد.
اما اطلاق ارزشی واژه عدالت بخشی جدا از اقتضایی بودن اجرای عدالت می کند. یعنی آن چیزی که باید مد نظر قرار بگیرد آن است که مطلق بودن ارزش عدالت ربطی به اقتضایی بودن اجرای این ارزش ندارد. ارزش را اگر بخواهیم بهتر بشناسیم به نظر می رسد که عدالت را باید مقوله ای از جنس ارزش بدانیم. حال آیا می توان گقت که عدالت به عنوان یک علم مطرح می باشد؟ و آیا چنین واژه ای دارای علم می باشد؟ و یا این که به تنهایی این یک امر ارزشی صرف می باشد؟
در این راستا اگر بخواهیم به رابطه میان ارزش و دانش بپردازیم باید با مراجعه به کتب از علم سکولار تا علم دینی و کتاب هویت علم دینی دکتر خسروپناه و کتاب منزلت عفل در هندسه مهرفت دینی و هم چنین نظریات علمای اسلامی در مورد رابطه ارزش و دانش مراجعه نماییم.
به عنوان مثال آیت الله جوادی آملی از طرفی علم را مقوله ای با عنوان کشف واقع می نامند و از طرف دیگر عقل را نیز مقوله ای ارزشی می دانند و قائل به قرار گیری عقل در حوزه دین می نمایند و پیامبران را در این امر مسئولانی برای به انجام رسیدن این اهداف می دانند(لیثیروا لهم دفائن العقول) و در رابطه هایی که ایشان در سخنان خویش با استفاده از بیانات امیر المومنین علی علیه السلام در نهج البلاغه و سایر کتب همچون قرآن و آیات و روایات مطرح به بحث می پردازند عدالت را امری هماهنگ با عقل می شمارند. و به عنوان میوه ای از میوه های عقل آن را به شمار می آورند.که به نظر می رسد چنین موضوعی خود رابطه عدالت و علم را تا اندازه ای نمایان می سازد.
و آن این که عدالت به مثابه یک امر بر خاسته از عقل و نقل می باشد. و چیزی جدا از این دو نیست. اما در جایگاه دیگر امام خمینی (ره) همین موضوع عدالت را وقتی در اسماء الهی مطرح می نمایند آن را حاکم بر تمامی اسماء الهی می دانند که خود این موضوع نکته قابل توجه و بررسی و پیگیری می باشد.
و یا در سخنان آیت الله عابدینی در مورد حکومت عدل مهدوی این نکته که سه ضلع حکومت مهدوی یکی عقلانیت و دیگری معنوبت و دبگری عدالت می باشدکه ایشان این موضوع را مطرح می نمایند که عدالت به عنوان جاکم بر این دو موضوع وارد میدان عمل می گردند که شناخت این امر نیز نیازمند توجه و دقت بیشتری می باشد. و آن چه به نظر بنده می رسد این نکته می باشد که باید به نکات آیات و روایت دقت نماییم و ببینیم که کدامین روش بهترین روش می باشد؟
بن مایه نگاه به عدالت
که همان روش همان راه و روش حق و حقیقت است زیرا منشا آن صدق و صداقت و راستگویی می باشد ولی در جایگاه مقابل این دیدگاه شما این موضوع کذب و دروغگویی و افترا را می بینید. و این خود نشان دهنده ماهیت آن موضوع مورد نظر و مورد بحث می باشد. و این نشان دهنده قرار گیری جریانی به نام حق در مقابل جریایی به نام باطل می نماید. که در جریان حق ما نگاهمان را نگاهی مبتنی بر سه رکن اصلی جکومت علوی و حکومت مهدوی و جکومت حسینی و حکومت نبوی و بصورت کلی جکومت و سیره پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) و هم چنین ائمه معصومین علیهم السلام قرار بدهیم.و باید در شناخت مصادیق حق طلبی صحیح و شناخت باطل و دشمنی با آن ( اشداء علی الکفار رحماو بینهم ) به خوبی عمل نماییم.
نگاهی منطومه وار و متوجه به منابع معرفتی
و به نکات مختلف رفتار ائمه معصومین علیهم السلام و آن منطق عملی ثابت ایشان در هر زمینه ای دست بیابیم.که این مهم حاصل نمی شود مگر با داشتن نگاهی نظام مند و هم چنین داشتن روشی صحبح برای یافتن مولفه های مختلف موضوع عدالت در سایر موضوعات و هم چنین شناخت روابط عدالت و سایر مفاهیم و موضوعات که به نظر می رسد که باید سیستم داینامیک عدالت را بهتر شناخت و تجلیل و رصد نمود. و در این راستا ساختاری شبکه ای از مفاهیم عدالت را داشته باشیم در هر موضوع مختلف و روابط آن با سایر شبکه های مفاهیم را سنجیده و اولویت های اجرایی و عملکردی آن را در راستای اجرایی سازی موضوع عدالت به دست دهیم.
مقاله خوبی بوده چه در مباحث ارتباطات کلامی روزمره و چه سیاست های کلان رسانه ها و مطبوعات و سایت های خبرگزاری و تحلیل های سیاسی و ...می توان با توجه به دیدگاه و منظر قرآن به گفتار و مقوله گفتار که یک از بخش های نظام گفتاری یعنی "لسان" می باشد. انتخاب کلمه "قول" به عنوان یکی از کلمات کلیدی برای ورود به بحث تدبر موضوعی در قرآن کریم یکی از ویژگی هایی است که در این مقاله می توان بدان توجه نمود. همچنین انواع ارتباطات کلامی و نوع صحیح آن از منظر قرآن بررسی قرار گرفته است. حال اگر بخواهیم رابطه میان مفهوم عدل و قسط در قرآن را به کارکرد های زبانی عدالت محور آن مورد توجه قرار بگیرد باید محور اصلی عدالت در اسلام را با توجه به دیدگاه های موجود و بررسی دقیق و تعمق خاصی برای رسیدن به بن مایه ی عدل و قسط در قرآن برسیم تا بتوانیم بر اساس آن کارکرد های زبانی عدل محور و قسط محور آن را تبیین نماییم. این مقاله می تواند مقدمه ای برای شناخت صحیح تر این مسیر می باشد. نویسنده محترم این اثر نیز در نتیجه گیری از متون نوشته شده مقاله به این مهم می پردازد که این مقاله به دنبال تدبر موضوعی در حوزه گفتمانی بوده است و این خود می تواند سیاست های کلی ارتباطات زبانی در قرآن را بیان نماید تا پس از آن بتوان نظام ارتباطی این موارد با هم و این که هر کدام از این موارد در کدام قسمت از رسانه و به شکل باید انجام گیرند که آن نیاز به نوشتاری دیگر در این زمینه دارد.
عناوین مقالات موجود در حوزه «عدالت سازمانی»
1- تاملی بر امکان توسعه سرمایه اجتماعی در پرتو عدالت سازمانی در سازمانهای دولتی-طیبه امیرخانی،علی اصغر پورزعرت-مدیرت دولتی-1387
2- عدالت سازمانی در سایه عدالت علوی-محمدحسین مشرف جوادی،محمدرضا دلوی،عبدالمجید عبدالباقی-مدیریت فردا-1385
3- نیروی کار حرفهای و جبران خدمات عادلانه: مروری بر نظریات عدالت و برابری-فیروز رازنهان-حوزه و دانشگاه-1382
4- اجرای عدالت، احساس عدالت-فقه و حقوق-1385-عمومی
5- عدالت و انصاف در همکاری مبتنی بر اعتماد-علی اوتارخانی-چشم انداز مدیریت-1388
6- انصاف در سازمان-محمد علی مهدوی-توسعه مدیریت-1387-عمومی
7- عدالت سازمانی-علی حسینزاده،محسن ناصری-تدبیر-1386-عمومی
8- مدیریت، عدالت، مهدویت-سید صمصام الدین قوامی-نخل شهداد-1385
9- مدیریت دولتی و عدالت اجتماعی-علی اصغر پورعزت-دانش مدیریت-1380
10- عدالت در مدیریت اسلامی-علی داستانی حسین آبادی-نشریه اصلاح و تربیت-ش15
11- سیرتاریخی نظریهها و تحقیقات درباره عدالت سازمانی-جوئل بروکنر،فیلیس سیگِل-ترجمه:محمد اُزگُلی-فصلنامه مصباح-1382
12- رویکرد چند سطحی در بررسی مفهوم عدالت سازمانی-حامد دهقانان،علی استاد هاشمی-برداشت دوم-1387-عمومی
13- پیامدهای احساس بیعدالتی سازمانی-آرین قلیپور،علی اصغرپورعزت-برداشت دوم-1387-عمومی
14- پیشدرآمدی بر مطالعات عدالت سازمانی-سیدمجتبی امامی،سیدعلی کوشازاده،غلامرضا سلیمی-برداشت دوم-1387-عمومی
15- درآمدی حکمی بر مناسبات عدالت و مدیریت در اسلام-وحید خاشعی-برداشت دوم-1387-عمومی
16- بررسی موانع ادارکی تحقق عدالت در سازمان: تحلیل منطقی-مجید مختاریان پور-برداشت دوم-1387-عمومی
17- بررسی موانع ساختاری تحقق عدالت در سازمان-علی اصغرپورعزت،آرین قلی پور-برداشت دوم-1387-عمومی
18- انصاف جایگزین اعتماد-علی رضائیان-فرهنگ مدیریت-1382
19- نقش عدالت در مدیریت-سید صمصام الدین قوامی-حکومت اسلامی-سال دهم-ش1-عمومی
20- نقش پاسخگویی و تاثیر آن بر عدالت اجتماعی-محمود اصغری-اندیشه حوزه-1383-عمومی
21- طرد شدگی و عدالت سازمانی-ورن تورنگیت،مهدی توکلی-روانشناسان ایرانی-1384
22- روندها و چالشهای منابع انسانی در بخش دولتی-محمد صائبی-مدرس علوم انسانی-1381
23- ضرورت تدوین منشور اخلاقیات سازمانی ارائه یک الگوی تطبیقی در مدیریت دولتی-سید مهدی الوانی-تحول اداری-ش19
24- مدیریت مبتنی بر شایستگی و نقش آن در مدیریت منابع انسانی-سید حسین ابطحی،محمد منتظری-فصلنامه مطالعات مدیریت-1386
25- منشور اخلاقیات سازمانی در کلام مولا علی(ع)-سید مهدی الوانی-مدیریت دولتی-1379
26- تعهد سازمانی در پرتو عدالت سازمانی-
27- ارزشهای فرهنگی و انصاف: عدالت سازمانی، رضایت شغلی و ترک خدمت-محسن گلپرور،محمدعلی نادعلی-تحقیقات فرهنگی ایران-شماره3-1389
28- بررسی تاثیرگذاری عدالت رویهای بر رفتار شهروندی سازمانی-علی رضائیان،فرج الله رحیمی-چشم انداز مدیریت-1378
29- بررسی رابطه بین ادراک از عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی مورد مطالعه؛ شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ستاد تهران-حمید رامینمهر،اکرم هادی زاده مقدم،ایمان احمدی-پژوهشنامه مدیریت تحول-1388
30- بررسی رابطه مولفههای عدالت سازمانی با تعهد سازمانی در کارکنان شهرداری اصفهان-محمدرضا غفوری ورنوسفادرانی،محسن گلپرور-مطالعات روانشناختی-1388
31- بررسی نقش تعدیلکنندگی عدالت سازمانی بر رابطه بین ادراک از فضای سیاسی سازمان و ارتباط گریزی افراد-فریبرز رحیمنیا،فرزانه حسنزاده-پژوهشنامه مدیریت تحول-1388
32- شناخت نحوه تاثبرگذاری عدالت سازمانی بر جنبههای گوناگون رضایت شغلی و سازمانی-سید رضا سیدجوادین،محمد مهدی فراحی،غزاله طاهری عطار-مدیریت بازرگانی-1387
33- بررسی رابطه بین هویت کار، رضایت کار و عدالت کار با تعهد کارکنان-فیض الله نوروزی،جواد عباس پور قلعه نوی-پژوهشنامه علوم اجتماعی-1388-عمومی
34- بررسی رابطه رفتار مدنی و عدالت سازمانی با خشنودی شغلی کارکنان دانشگاه محقق اردبیلی-سلیمان ایرانزاده،نازل اسدی-فراسوی مدیریت-1388-عمومی
35- بررسی رابطه عدالت سازمانی با رفتار مدنی در کارکنان بیمارستان-مرجان مردانی حموله،هایده حیدری-مجله اخلاق و تاریخ پزشگی-1388-عمومی
36- بررسی اثرهای عدالت در ایجاد و ارتقای خودباوری در نهادهای آموزشی-آرین قلیپور،علی پیراننژاد-پژوهشنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی-1386-عمومی
37- بررسی رابطه ساده و چندگانه عدالت سازمانی با رفتار مدنی سازمانی در کارکنان یک سازمان صنعتی در شهر اهواز-عبدالزهرا نعمانی،حسین شکرشکن-مجله علوم تربیتی و روانشناسی-بهار85-ش13
38- بررسی رابطه ساده و چندگانه عدالت سازمانی با خشنودی شغلی در کارکنان یک شرکت صنعتی- عبدالزهرا نعمانی،حسین شکرشکن-مجله علوم تربیتی و روانشناسی-بهار و تابستان1383
39- تاثیر عدالت سازمانی، رابطه رهبر-عضو، اعتماد و توانمندسازی روانشناختی بر رفتارهای شهروندی سازمانی-مهدی جواهری کامل-توسعه انسانی پلیس-مرداد و شهریور1388
40- بررسی پیامدهای ارزشهای اخلاقی سازمان(با مطالعه عدالت سازمانی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی)-علی بهاریفر،مهدی جواهری کامل-توسعه انسانی پلیس-فروردین و اردیبهشت89
41- رابطه ابعاد عدالت سازمانی با اعتماد به سازمان و سرپرست در کارکنان مجتمع فولاد مبارکه اصفهان-آرزو اشجع، ابوالقاسم نوری، حمیدرضا عریضی، حسین سماواتیان-دانش و پژوهشی در روانشناسی کاربردی-تابستان1388
42- رابطه بین عدالت سازمانی و سبک مدیریت تعارض-مجتبی برومند، محمدرضا کوثرنشان،بهمن غلامی-توسعه انسانی پلیس-آذر و دی 1389
43- رابطه ساده و چندگانه عدالت سازمانی با عملکرد شغلی در شرکت ذوب آهن اصفهان-هاجر براتی، حمیدرضا عریضی، ابوالقاسم نوری-چشم انداز مدیریت-زمستان1388
44- رابطه سبک های رهبری تحول آفرین _ تبادلی با عدالت سازمانی و ارایه مدل در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران-محمدرضا مرادی چالشتری،مهرزاد حمیدی، سید نصرالله سجادی، انوشیروان کاظمنژاد، اکرم جعفری، جواد چالشتری-مدیریت ورزشی-پاییز1388
45- رابطه عدالت سازمانی بارضایت شغلی و تعهد سازمانی در بین کارکنان بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان-مریم یعقوبی، سکینه سقائیاننژاد اصفهانی، حسن ابوالقاسم گرجی، محسن نوروزی، فاطمه رضایی-مدیریت سلامت-بهار1388
46- رابطه عدالت سازمانی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی در بین معلمان مدارس استثنایی شهرستان بندرعباس-شاپورامین شایان جهرمی، مسلم صالحی، جواد ایمانی-علوم تربیتی-بهار 1388
47- شناسایی و رتبه بندی موانع ارتقای شغلی زنان و بررسی ارتباط آن با ابعاد عدالت سازمانی: زنان شاغل دانشگاه یزد-مهران نجاتی آجی بیشه، رضا جمالی-مجله تحقیقات زنان-زمستان1386
48- مقایسه عدالت سازمانی، خشنودی شغلی و سلامت روانی کارکنان معلول و غیرمعلول سازمان های دولتی شهر اهواز-ناصر بهروزی، عبدالزهرا نعمانی، حسین شکرکن، منوچهر تقیپور-مجله علوم تربیتی و روانشناسی-بهار1387
49- نقش مشارکت در تصمیم گیری، دلبستگی شغلی، جایگزین های شغلی و... در عدالت سازمانی ادراک شده مربیان آموزشگاههای استثنایی شهر اصفهان-محسن گلپرور،مرجان نصری، ملک پورمختار-دانش و پژوهش در علوم تربیتی-برنامه ریزی درسی-پاییز1386
50- نقش میانجی عدالت سازمانی ادراک شده در رابطه بین خودپنداره مزمن کارکنان با رضایت آنها از نتیجه، سرپرست و مدیریت-سرور خاکسار، محسن گلپرور، ابوالقاسم نوری-دانش و پژوهشی در روانشناسی کاربردی-زمستان1386
منیهمنبع: http://edalatisu.mihanblog.com/page/2
مقاله مقابل در این حوزه توسط چند تن از دوستان محترم در حوزه کاهش بطالت اجتماعی در سازمان ها که بر اثر ادراک نابرابری و عدم عدالت و عدم انصاف ایجاد می شود می توان به این مقاله نگاه کرد.
در بخشی از این مقاله آورده می شود که: عدالت توزیعی ـ که انصـاف ادراک شـدة فـرد از پاداشها و نتایج عملکردشان است ـ و عدالت تعاملی ـ که درک فرد از میزان احترام در برخـورد با او است ـ بر میزان بطالت اجتماعی مؤثر است (مورفی، وین، لیدن و اردوگن، 2003 .) که همین بیان نشان می دهد که بررسی موضوع عدالت سازمانی می تواند تاثیر بسزایی در بهبود روند های سازمان و هم چنین حرکت های سازمان در کارهای گروهی و اجتماعی داشته باشد.
لینک مقابل: https://jipa.ut.ac.ir/article_54672.html
کتابی که در این قسمت خدمت دوستان گرامی و گرانقدر معرفی می گردد کتاب انتظار عدالت و عدالت سازمانی (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته) دکتر علی رضائیان می باشد. در این کتاب شما در ابتدا نظریه های انگیزش و هم چنین تاثیر نطریه برابری و عدالت و هم چنین مقوله انصاف را بر روی موضوع انگیزش سازمانی که موجب ادراک صحیح از عدالت می شود و هر کدام از این مولفه ها نشان دهنده بخشی از مسیر ایجاد یک ادراک صحیح از عدالت سازمانی می باشد را در بر می گیرد. البته که تمامی این موضوعات باید به صورت شهودی نظاره گردند زیرا اثر گذاری شهود بر رفتار ها هم چنین اثر رجحان و یا هم چنین خطا های ادراکی در موضوع عدالت همچون اثر انتظار و یا اثر هاله ای بر این موضوع بصورت کاملا مشهودی قابل حس و لمس می باشد.
